Een paal met een verhaal

Het was in de tijd van de Romeinen al bekend dat een infrastructuur met wegen belangrijk zijn voor de ontwikkeling van een land. Toch heeft het in Nederland lang geduurd voordat er sprake was van wegenbouw op wat grotere schaal.

In de Franse tijd, toen Napoleon ons land had ingelijfd, met zijn broer als onze eerste koning, kwam het systeem van “ Rijksstraatwegen “ tot stand, aanvankelijk gefinancierd door de Franse staatskas. Na het vertrek van de Fransen, ging de ontwikkeling geleidelijk door, er zijn nog op heel veel plaatsen in Nederland staten met de naam: “Rijksstraatweg”. Ook in Rijsoord waar ons museum staat is de weg nog steeds een “Rijksstraatweg”.

In de tweede helft van de Negentiende eeuw werd het noodzakelijk om ook iets te doen aan bewegwijzering. Er werd onder andere een systeem van kilometer- en hectometerpaaltjes opgetuigd. Gieterij “ De prins van Oranje” in Den Haag maakte gietijzeren paaltjes die zo werden opgesteld dat de afstand tot provincie hoofdstad Den Haag, elke honderd meter kon worden afgelezen.

Op 15 mei 1940 kwam de Buick van Generaal Winkelman precies ter hoogte van Hectometerpaaltje 36,2 aan de Rijksstraatweg tot stilstand. Hij werd opgewacht door de Duitse Generaal Von Kuchler, waarmee hij in de lagere school, gelegen achter hectometer paaltje 36,2, over de capitulatie ging onderhandelen. Niet in Den Haag, zoals je zou verwachten, maar op 36,2 kilometer afstand van onze regeringszetel, werd onze soevereiniteit gedwongen overgedragen.

De Duitse Generaals vervolgden hun weg in strijdtoneel Europa, Generaal Winkelman en zijn staf werden krijgsgevangen tot 1945, het hectometer paaltje verdween spoorloos.

Tijdens graafwerkzaamheden in de huidige museumtuin, in januari 2020, kwam het paaltje weer tevoorschijn, het staat nu weer op dezelfde plek waar het 130 jaar geleden werd geplaatst. Het is een paal met een bewogen verhaal.

Winkelman stapt uit zijn Buick